Nie otrzymałeś pozwu i nakazu zapłaty, a mimo to nakaz zapłaty uprawomocnił się? Prawdopodobnie sąd uznał, że doszło do tzw. fikcji doręczenia, która jest jednym ze sposobów uznania doręczenia za skuteczne.

Fikcja doręczenia jest to uznanie, że pismo zostało doręczone pomimo, że adresat nie odebrał pisma. Takie praktyki stosowane są w stosunku do pism procesowym w postępowaniu cywilnym. Poniżej wyjaśniamy na czym polega fikcja doręczenia oraz doręczenie zastępcze.

Doręczenia w postępowaniu cywilnym zostały uregulowane w rozdziale 2 Kodeksu Postępowania Cywilnego (art. 131 k.p.c. i następne). Art. 138 k.p.c. reguluje kwestie doręczenia zastępczego.

Doręczenie zastępcze

Art.  138. [Doręczenia zastępcze]

 1.   Jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo sądowe dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było – administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi, jeżeli osoby te nie są przeciwnikami adresata w sprawie i podjęły się oddania mu pisma.

 

 2. Dla adresata, którego doręczający nie zastanie w miejscu pracy, można doręczyć pismo osobie upoważnionej do odbioru pism.

Zgodnie z powyższym w przypadku nieobecności adresata istnieje możliwość doręczenia pisma dorosłemu domownikowi, administracji domu, dozorcy albo sołtysowi. Oczywiście doręczenie wymienionym osobom jest możliwe jedynie w przypadku gdy nie są one stroną przeciwną w sprawie i zobowiązały się do oddania pisma adresatowi. W przypadku doręczania pisma w miejscu pracy adresata- można doręczyć je osobie upoważnionej do odbioru. Należy jednak pamiętać, że art. 138 k.p.c. stanowi katalog zamknięty- to znaczy, że grono podmiotów uprawnionych do odbioru nie może być rozszerzane.  

Awizowanie

W przypadku niemożności doręczenia adresatowi przesyłki ani w sposób tradycyjny ani poprzez doręczenie zastępcze, operator pocztowy przechowuje pismo przez okres 7 dni po pozostawieniu pierwszego awizo i kolejnych 7 po powtórnym awizowaniu.

Zawiadomienie (awizo) pozostawia się w skrzynce pocztowej lub gdy nie jest to możliwe – na drzwiach wejściowych do mieszkania, biura lub innego pomieszczenia, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. Po upływie 7 dni, w przypadku nieodebrania przesyłki przez adresata, pracownik pocztowy pozostawia awizo powtórnie.

Pismo może zostać odebrane w placówce pocztowej również przez osobę upoważnioną na podstawie udzielonego jej pełnomocnictwa pocztowego w rozumieniu ustawy Prawo Pocztowe.

Art.  139. [Niemożność doręczenia lub odmowa przyjęcia]

 1. W razie niemożności doręczenia w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających, pismo przesłane za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe należy złożyć w placówce pocztowej tego operatora, a doręczane w inny sposób – w urzędzie właściwej gminy, umieszczając zawiadomienie o tym w drzwiach mieszkania adresata lub w oddawczej skrzynce pocztowej ze wskazaniem gdzie i kiedy pismo pozostawiono, oraz z pouczeniem, że należy je odebrać w terminie siedmiu dni od dnia umieszczenia zawiadomienia. W przypadku bezskutecznego upływu tego terminu, czynność zawiadomienia należy powtórzyć.

 

 1.(1). Pismo złożone w placówce pocztowej w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe może zostać odebrane także przez osobę upoważnioną na podstawie pełnomocnictwa pocztowego do odbioru przesyłek pocztowych, w rozumieniu tej ustawy.

 

 2. Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma, doręczenie uważa się za dokonane. W takim przypadku doręczający zwraca pismo do sądu z adnotacją o odmowie jego przyjęcia.

 

 3. Pisma dla osób prawnych, organizacji, osób fizycznych podlegających wpisowi do rejestru albo ewidencji na podstawie odrębnych przepisów – w razie niemożności doręczenia w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających z uwagi na nieujawnienie w rejestrze albo w ewidencji zmiany adresu, a w przypadku osób fizycznych miejsca zamieszkania i adresu – pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowe miejsce zamieszkania i adres są sądowi znane.

 

 4. Sąd rejestrowy przy ogłoszeniu lub doręczeniu postanowienia o pierwszym wpisie poucza wnioskodawcę o skutkach zaniedbania ujawnienia w rejestrze zmian określonych w § 3.

 

 5. Na wniosek strony sąd albo referendarz sądowy na posiedzeniu niejawnym wydaje zaświadczenie, w którym stwierdza, że wyrok zaoczny lub nakaz zapłaty został uznany za doręczony na oznaczony adres w trybie określonym w § 1.

Obowiązek informowania o zmianie adresu

Należy w tym miejscu również zaznaczyć o obowiązku, który narzuca art. 136 k.p.c. Strony postępowania oraz ich przedstawiciele i pełnomocnicy mają obowiązek poinformować organ administracyjny w razie zmiany adresu. Jest to bardzo istotne, ponieważ w razie zaniedbania obowiązku wszystkie pisma wysyłane w postępowaniu cywilnym na stary adres również w tym przypadku uważa się za doręczone.

Art.  136. [Zawiadomienie o zmianie miejsca zamieszkania]

 1. Strony i ich przedstawiciele mają obowiązek zawiadamiać sąd o każdej zmianie swego zamieszkania.

 

 2. W razie zaniedbania tego obowiązku pismo sądowe pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest sądowi znany. O powyższym obowiązku i skutkach jego niedopełnienia sąd powinien pouczyć stronę przy pierwszym doręczeniu.

 

 3. Przepisu § 2 nie stosuje się do doręczenia skargi o wznowienie postępowania lub skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.

 

 4. Strona, która zgłosiła wniosek o dokonywanie doręczeń na adres oznaczonej skrytki pocztowej, ma obowiązek zawiadamiać sąd o każdej zmianie tego adresu. Przepisy § 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

Gdy miejsce pobytu nie jest znane

W przypadku gdy osoba, do której adresowane jest pismo nie jest znana z miejsca pobytu przewodniczący ustanawia kuratora, któremu doręczane będą pisma. Jednakże, żeby było to możliwe wnioskodawca ma obowiązek uprawdopodobnić, że miejsce pobytu nie jest znane. W przypadku spraw o ustalenie pochodzenia dziecka oraz o roszczenia alimentacyjne przewodniczący przeprowadza również dochodzenie w celu ustalenia pobytu pozwanego.

 

Art.  144. [Ustanowienie kuratora osoby nieznanej z miejsca pobytu]

 1. Przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane. W sprawach o roszczenia alimentacyjne, jak również w sprawach o ustalenie pochodzenia dziecka i o związane z tym roszczenia, przewodniczący przed ustanowieniem kuratora przeprowadzi stosowne dochodzenie w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego.

 

 2. O ustanowieniu kuratora przewodniczący ogłosi publicznie w budynku sądowym i lokalu wójta, (burmistrza, prezydenta miasta), w sprawach zaś większej wagi, gdy uzna to za potrzebne, także w prasie.

 

 3. Z chwilą doręczenia pisma kuratorowi doręczenie staje się skuteczne. Sąd może jednak uzależnić skuteczność doręczenia od upływu oznaczonego terminu od chwili wywieszenia obwieszczenia w budynku sądowym.

 

 4. Czynności określone w § 1-3 może wykonywać także referendarz sądowy.

Pismo uznaje się również za doręczone poprzez wywieszenie w budynku sądowym- w przypadku gdy ustalenie kuratora nie jest wymagane.

Art.  145. [Doręczenie przez wywieszenie w sądzie]

W wypadkach, w których ustanowienie kuratora według przepisów poprzedzających nie jest wymagane, pismo doręcza się stronie, której miejsce pobytu nie jest znane, przez wywieszenie w budynku sądowym. Doręczenie takie staje się skuteczne z upływem miesiąca od dnia wywieszenia.

Podsumowanie

Istnieje szereg doręczeń, które stanowią podstawę zastosowania fikcji. W przypadku postępowania sądowego bardzo często klienci postanawiają nie odbierać przesyłek błędnie uznając, że dzięki temu unikną odpowiedzialności z treści pism. Należy jednak pamiętać, że w takich sytuacjach korespondencja uważana jest za skutecznie doręczoną.

 

 

4.9/5 - (18 votes)