Nasi klienci zgłaszają się do nas często z pytaniem czym jest nakaz zapłaty, dlaczego wcześniej nie otrzymali żadnego powiadomienia o toczącej się sprawie sądowej i co mogą zrobić w sytuacji, w której otrzymali taki nakaz.
Aby wyjaśnić wątpliwości należy wskazać, że nakaz zapłaty jest to orzeczenie wydawane przez sąd na niejawnym posiedzeniu, a zatem takim, w którym strony nie biorą udziału. Jest ono wydawane na podstawie złożonego pozwu oraz dołączonych do niego dokumentów.
W przypadku jego uprawomocnienia, ma skutki wyroku sądowego. Postępowanie w sprawie wydania nakazu zapłaty należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych, w zależności od wysokości przedmiotu sporu.
Tryby wydania nakazu zapłaty
Nakaz zapłaty może zostać wydany w trzech różnych trybach:
- w postępowaniu nakazowym,
- w postępowaniu upominawczym,
- w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Podstawą do wydania nakazu zapłaty, co do zasady, jest dochodzenie roszczenia pieniężnego przez powoda albo domaganie się świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione dołączonymi do pozwu dokumentami.
Od dnia doręczenia nakazu zapłaty pozwany powinien w ciągu dwóch tygodni zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami albo wnieść w tym terminie zarzuty (postępowanie nakazowe) lub sprzeciw (postępowanie upominawcze). W przypadku wniesienia sprzeciwu lub zarzutów, sprawa trafia na drogę postępowania zwykłego, co oznacza, że w danej sprawie zostanie przeprowadzona rozprawa i dopiero później zostanie wydany wyrok.
Nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym oraz nakazowym jest wydawany na skutek pozwu wniesionego w formie pisemnej i dostarczonego do sądu. Nieco inaczej wygląda to w przypadku nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu elektronicznym, czyli tzw. postępowaniu prowadzonym przez e-sąd. W przypadku elektronicznego postępowania upominawczego, nakaz zapłaty jest doręczany pozwanemu pocztą w postaci wydruku weryfikacyjnego opatrzonego unikalnym 20 znakowym kodem nakazu.
Kod ten służy do tego, by móc się zapoznać z treścią nakazu w systemie e-sądu. Pozwany ma możliwość wyboru sposobu komunikacji z sądem – może to zrobić zarówno w formie elektronicznej lub papierowej. Wybranie jednej z tych dróg komunikacji, uniemożliwia późniejszą jej zmianę – wybierając składanie pisma drogą elektroniczną nie może później kontaktować się z sądem w formie tradycyjnej.
Podsumowanie
Podsumowując nakaz zapłaty jest to zawsze orzeczenie sądowe, które ma moc wiążącą dla stron. Nie oznacza to jednak, że po otrzymaniu nakazu zapłaty pozwany musi koniecznie zapłacić wskazaną tam kwotę, albowiem ma on możliwość złożenia odwołania od otrzymanego nakazu zapłaty.
W tym miejscu warto jednak zaznaczyć, że w przypadku różnego trybu postępowania takie odwołanie będzie wyglądało inaczej: w przypadku postępowania upominawczego należy złożyć sprzeciw, który jest bezpłatny, w przypadku postępowania nakazowego należy złożyć zarzuty, które są odpłatne, zaś w przypadku postępowania elektronicznego sprzeciw (nieodpłatny) można złożyć w formie papierowej bądź elektronicznej. Należy również zaznaczyć, że sprzeciw/zarzuty, w określonych przez ustawę przypadkach należy złożyć na formularzu.
Aby nie popełnić błędu warto zawsze zasięgnąć rady doświadczonego prawnika, gdyż brak złożenia odwołania w wyznaczonym terminie często zamyka drogę do dalszego wykazywania nieskuteczności wydanego nakazu zapłaty.
